Eğer tutorial'ı evde yapıyorsanız
Eğer tutorial'ı Django Girls etkinliklerinin birinde değil de evde yapıyorsanız, bu bölümü atlayabilirsiniz ve doğrudan Internet nasıl çalışır? bölümüne gidebilirsiniz.
Çünkü burada anlatılanları tutorial boyunca zaten işliyoruz, bu kısım kurulum talimatlarının tek yerde toparlandığı ek bir sayfa sadece. Django Girls etkinlikleri, tutorial sırasında uğraşmamak için herşeyi kurduğumuz bir "kurulum akşamı"nı içeriyor. Bu sayfayı onun için kullanıyoruz.
Eğer yararlı olduğunu düşünüyorsanız, bu bölümü okuyabilirsiniz. Ama bilgisayarınıza bir şeyler kurmadan önce bir kaç şey öğrenmeye başlamak istiyorsanız, bu bölümü atlayın. Size kurulum işlerini sonra anlatacağız.
İyi şanslar!
Kurulum
Atölyede bir blog yapıyor olacaksınız, eğitim günü kodlamaya hazır olmanız için önceden ayarlamakta fayda olan birkaç kurulum var.
Python Yükleyin
Bu bölüm Geek Girls Carrots tarafından yapılan bir eğitime dayanılarak hazırlanmıştır. (http://django.carrots.pl/)
Django, Python ile yazılmıştır. Django ile bir şey yapmak için Python diline ihtiyacımız var. Hadi Python kurmaya başlayalım! Biz Python 3.4 kurmak istiyoruz, eğer daha düşük bir sürüme sahipseniz, güncellemelisiniz.
Windows
Windows için Python indirmek için resmi siteyi ziyaret edebilirsiniz: https://www.python.org/downloads/release/python-343/. *.msi dosyasını indirdikten sonra, dosyayı çalıştırın (çift-tık) ve yönergeleri izleyin. Python kurulumunu yaptığınız dizinin yolunu unutmamanız önemli. Daha sonra lazım olacak!
Dikkat: "Customize" (Özelleştir) olarak seçilmiş kurulum sihirbazının ikinci ekranında seçenekleri aşağıya kaydırın ve "Add python.exe to the Path" (python.exe yolunu ekle) seçeneğinin üzerine gelip "Will be installed on local hard drive" seçeneğini seçin:
GNU/Linux
Muhtemelen sisteminizde Python zaten yüklüdür. Yüklü olup olmadığını (ya da hangi versiyon olduğunu) kontrol etmek için komut satırını açın ve aşağıdaki komutları girin:
$ python3 --version
Python 3.4.3
Python yüklü değilse ya da farklı bir versiyon edinmek istiyorsanız aşağıdaki adımları takip edin:
Debian veya Ubuntu
Terminale bu komutu girin:
$ sudo apt-get install python3.4
Fedora (21'e kadar)
Terminalde kullanmanız gereken komut:
$ sudo yum install python3.4
Fedora (22+)
Terminalde kullanmanız gereken komut:
$ sudo dnf install python3.4
OS X
Python kurulum dosyasını indirmek için resmi siteye gitmelisiniz: https://www.python.org/downloads/release/python-342/:
- Mac OS X 64-bit/32-bit installer dosyasını indirin,
- python-3.4.3-macosx10.6.pkg dosyasına çift tıklayarak yükleyiciyi çalıştırın.
Kurulumun başarılı olup olmadığını kontrol etmek için Terminal uygulamasını açın ve aşağıdaki python3 komutunu çalıştırın:
$ python3 --version
Python 3.4.3
Herhangi bir şüpheniz varsa, kurulumda bir şeyler ters gittiyse ya da sonrasında ne yapacağınızı bilmiyorsanız eğitmene sorabilirsiniz! Bazen işler düzgün gitmiyor, bu durumda daha fazla deneyime sahip birinden yardım istemelisiniz.
Bir "virtualenv" kurun ve Django'yu yükleyin
Bu bölümün bir kısmı Geek Girls Carrots tarafından hazırlanmış eğitimlere dayanılarak hazırlanmıştır (http://django.carrots.pl/).
Bu bölümün bir parçası Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslı django-marcador tutorial'a dayanılarak hazırlanmıştır. Django-marcador tutorial'ının hakları Markus Zapke-Gründemann'e aittir.
Sanal ortam (Virtual environment)
Django'yu yüklemeden önce kod ortamınızı düzenli tutmak için son derece yararlı bir araç yükleyeceğiz. Bu adımı atlayabilirsiniz, fakat atlamamanızı tavsiye ederiz. En iyi olası kurulum ile başlamanız sizi gelecekteki bir sürü sorundan koruyacaktır!
Öyleyse bir sanal ortam(diğer adıyla virtualenv) kuralım. Virtualenv Python/Django kurulumunuzu proje bazlı izole eder. Bu, bir websitesine yapacağınız değişikliklerin diğer geliştirdiklerinize yansımayacağı anlamına gelir. Muazzam, değil mi?
Yapmanız gereken tek şey virtualenv oluşturmak için bir dizin bulmak; örneğin giriş dizininiz. Windows'da C:\Users\İsim (İsim kısmı kullanıcı adınız olacak şekilde).
Bu eğitim için giriş dizininizde djangogirls adlı bir klasör kullanacağız:
mkdir djangogirls
cd djangogirls
myvenv adında bir virtualenv oluşturacağız. Genel komut aşağıdaki şekilde olacak:
python3 -m venv myvenv
Windows
Yeni bir virtualenv (sanal ortam) oluşturmak için konsolu açıp (nasıl yapıldığını birkaç adım önce anlatmıştık - hatırlıyorsunuz değil mi?) C:\Python34\python -m venv myvenv komutunu çalıştırın. Şu şekilde görünmeli:
C:\Users\İsim\djangogirls> C:\Python34\python -m venv myvenv
C:\Python34\python dizini önceden Python'u kurduğunuz dizin ve myvenv ise virtualenv'inizin ismi olacaktır. İstediğiniz herhangi bir ismi kullanabilirsiniz, ama küçük harfle yazılmasına ve boşluk, aksan karakterleri (örn: å) ve özel karakterleri kullanmamaya dikkat edin. Ayrıca ismi kısa tutmak iyi bir fikir olabilir, zira bu ismi çok kullanıyor olacaksınız!
GNU/Linux ve OS X
Linux ve OS X işletim sistemlerinde virtualenv (sanal ortam) oluşturmak python3 -m venv myvenv komutunu çalıştırmak kadar kolay. Komut şu şekilde görünecektir:
~/djangogirls$ python3 -m venv myvenv
Burada myvenv sizin sanal ortamınız olan virtualenv'inizin ismi. Dilerseniz istediğiniz herhangi bir isim kullanabilirsiniz, ama büyük harf ve boşluk kullanmamaya dikkat edin. İsmi çok fazla kullanacağınız için kısa tutmak da işinize yarayacaktır.
NOT: Ubuntu 14.04 işletim sisteminde sanal ortam yaratmaya çalışırken şu hatayla karşılaşabilirsiniz:
Error: Command '['/home/eddie/Slask/tmp/venv/bin/python3', '-Im', 'ensurepip', '--upgrade', '--default-pip']' returned non-zero exit status 1Bu sorunu çözmek için
virtualenvkomutunu kullanabilirsiniz.~/djangogirls$ sudo apt-get install python-virtualenv ~/djangogirls$ virtualenv --python=python3.4 myvenv
Sanal ortamda çalışmak
Yukarıdaki komutlar myvenv (veya seçtiğiniz isimde) bir klasör oluşturacaktır. Sanal ortam (birkaç klasör ve dosya) bu klasörün içindedir.
Windows
Sanal ortamınızı çalıştırarak başlatın:
C:\Users\Name\djangogirls> myvenv\Scripts\activate
GNU/Linux ve OS X
Sanal ortamınızı çalıştırarak başlatın:
~/djangogirls$ source myvenv/bin/activate
Eğer virtualenv sanal ortamınız için myvenv yerine başka bir isim seçtiyseniz komutlarınızı buna göre güncellemeyi unutmayın!
NOT: bazen
sourcekomutu kullanılamıyor durumda olabilir. Böyle durumlarda onun yerine aşağıdaki komutu da kullanabilirsiniz:~/djangogirls$ . myvenv/bin/activate
Konsolunuzda şuna benzer bir şey gördüğünüzde virtualenv'in başladığını anlayabilirsiniz:
(myvenv) C:\Users\Name\djangogirls>
ya da:
(myvenv) ~/djangogirls$
En baştaki (myvenv)'e dikkat edin!
Sanal ortamda çalışırken python otomatik olarak doğru sürümü çalıştıracaktır. Yani python3 yerine python komutuyla çalışmaya devam edebilirsiniz.
Artık bütün gerekli uygulamaları bir araya getirdiğimize göre sonunda Django'yu yükleyebiliriz!
Django'yu Yüklemek
virtualenv sanal ortamınızı başlattığınız için artık Django'yu pip kullanarak yükleyebiliriz. Konsola pip install django==1.8 komutunu yazın. (İki tane eşittir işareti kullandık: ==).
(myvenv) ~$ pip install django==1.8
Downloading/unpacking django==1.8
Installing collected packages: django
Successfully installed django
Cleaning up...
Windows'ta
Eğer Windows işletim sisteminde çalışıyorsanız ve pip komutunu kullanırken bir hatayla karşılaştıysanız proje adresinizin boşluk veya özel karakter içerip içermediğini kontrol edin. (
C:\Users\User Name\djangogirlsgibi). Eğer böyle bir durum sözkonusuysa projenizi boşluk veya özel karakter içermeyen bir yere taşıyın. (C:\djangogirlsgibi). Taşıma işleminden sonra yukarıdaki komutları tekrar deneyin.
Linux'te
Eğer Ubuntu 12.04 işletim sisteminde pip komutunu çağırırken bir hata mesajıyla karşılaştıysanız
python -m pip install -U --force-reinstall pipkomutunu çalıştırarak sanal ortamdaki pip yüklemesini düzeltmeyi deneyin.
İşte bu! Sonunda Django uygulamanızı oluşturmaya hazırsınız!
Bir kod editörü yükleyin
Birçok farklı kod editörü var, hangi editörü kullanacağınız kişisel tercihinize bağlı. Çoğu Python programcısı PyCharm gibi karmaşık fakat son derece güçlü IDE'leri (Integrated Development Environments-Entegre Geliştirme Ortamları) kullanır. Başlangıç seviyesi için bunlar muhtemelen pek uygun olmayacaktır. Bizim önerdiklerimiz aynı derecede güçlü fakat çok daha basit editörler olacak.
Bizim önerilerimizi aşağıda bulabilirsiniz, fakat eğitmenlerinize onların tercihlerini sormaktan çekinmeyin - onlardan yardım almak daha kolay olacaktır.
Gedit
Gedit açık kaynaklı, özgür yazılım editörüdür. Tüm işletim sistemlerinde kullanılabilir.
Sublime Text 2
Sublime Text ücretsiz deneme sürümüne sahip oldukça popüler bir editördür. Kurulumu ve kullanımı basittir, tüm işletim sistemlerinde kullanılabilir.
Atom
Atom GitHub tarafından geliştirilen oldukça yeni bir editör. Atom özgür, açık kaynak kodlu, kurulumu ve kullanımı basit bir editördür. Windows, OSX ve Linux işletim sistemlerinde kullanılabilir.
Neden bir kod editörü kuruyoruz?
Neden Word ya da Notepad kullanmak yerine, özel bir kod editörü yazılımı kurduğumuzu merak ediyor olabilirsiniz.
Birinci nedeni, kodun düz metin olması gerekliliği. Word ve TextEdit gibi programlar RTF (Rich Text Format) gibi özel formatları kullanarak düz metin yerine zengin metin (fontlu ve formatlı metin) üretiyorlar.
İkinci neden, kod editörleri kod düzenlemek için özelleşmişlerdir, dolayısıyla kodu anlamına göre renklerle öne çıkarma (highlighting) veya tırnakları otomatik kapama gibi yararlı özellikler sağlar.
Bütün bunları ileride uygulama içerisinde göreceğiz. Yakında güvenilir ihtiyar kod editörünü favori araçlarınız arasında görmeye başlayacaksınız :)
Git yükleyin
Windows
Git'i git-scm.com adresinden indirebilirsiniz. 5. adıma kadar "next"e basarak geçebilirsiniz. 5. adımda "Adjusting your PATH environment" dediği yerde, "Run Git and associated Unix tools from the Windows command-line" (en alttaki opsiyonu) seçin. Onun dışında, varsayılanlar iyi. Kodu çekerken Windows-stili, kodu gönderirken Unix-stili satır sonları iyidir.
MacOS
Git'i git-scm.com'den indirin ve yönergeleri izleyin.
GNU/Linux
Halihazırda yüklü değilse, git'i paket yöneticinizle indirebilirsiniz. Şunlardan birini deneyin:
sudo apt-get install git
# veya
sudo yum install git
GitHub hesabı oluşturun
GitHub.com'a gidin ve ücretsiz yeni bir kullanıcı hesabı oluşturun.
PythonAnywhere hesabı oluşturun
Sırada PythonAnywhere sitesinde bedava bir "Beginner" ( yeni başlayan) hesabı açma işi var.
Not Burada kullanıcı isminizi seçerken bilin ki blogunuzun URL'si
kullanıcıadınız.pythonanywhere.comşeklinde olacak. O yüzden ya kendi rumuzunuzu(nickname) seçin ya da blogunuzun konusu ile ilgili bir isim seçin.
Okumaya başlayın
Tebrikler, ayarlarınız tamam ve hazırsınız! Eğer atölyeden önce hala vaktiniz var ise, başlangıç bölümlerinden bazılarını okumanız yararlı olacaktır: